Stikstof - Intern & Extern salderen

Na het ongeldig verklaren van het PAS door de Raad van State, is Nederland in een stikstofcrisis verzeild geraakt. Bedrijfsontwikkeling binnen de landbouw ligt, als gevolg van deze stikstofproblematiek, nagenoeg stil.

Wilt u een activiteit ondernemen waarbij mogelijk stikstof terechtkomt in een Natura 2000-gebied? Zoals het uitbreiden van een veehouderij? Dan kunt u geen natuurvergunning meer aanvragen via het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit werkt aan nieuwe beleidskaders zodat vergunningverlening weer kan worden hervat. In februari 2020 wordt meer duidelijk verwacht. De plannen zullen zodanig zijn dat de stikstofdepositie (stikstofneerslag) rondom natuurgebieden moet dalen. De politiek spreekt over (vrijwillige) uitkoopregelingen, intern en extern salderen.

Intern salderen

Intern salderen betekent dat u het voorgenomen project zo aanpast, dat de stikstofuitstoot vermindert of gelijk blijft t.o.v. de referentiesituatie. Een voorbeeld: u heeft één stal en wilt op de bedrijfslocatie uitbreiden naar twee stallen. Samen produceren de stallen meer stikstof dan voorheen. Neemt u in de bestaande stal maatregelen waardoor de hoeveelheid stikstofdepositie van beide stallen samen op geen enkele locatie in een Natura 2000-gebied toeneemt, dan kunt u een vergunning krijgen. Dit kan bijvoorbeeld door een bestaande stal te vervangen door een emissiearmere stal, waardoor per saldo meer dieren gehouden kunnen worden. Ook is het hiermee mogelijk om een bestaande stal emissiearmer te maken, waardoor ruimte ontstaat voor uitbreiding.

Alleen gerealiseerde capaciteit

Voor het intern salderen geldt alleen de daadwerkelijk gerealiseerde capaciteit, die nog in gebruik is of hervat kan worden zonder dat daarvoor een natuurvergunning of omgevingsvergunning onderdeel bouw is vereist. Een vergunde, maar niet gerealiseerde stal, kan niet gebruikt worden voor intern salderen. Hierop zijn enkele uitzonderingen. Een niet-gerealiseerde mag wel meegerekend worden, indien:

• De stal op 13 december 2019 nog niet volledig gerealiseerd was, maar wel aantoonbaar stappen zijn gezet met het oog op de volledige realisatie.
• Op 13 december 2019 nog niet was gestart met realisatie van de stal, maar er wel aantoonbaar onomkeerbare significante investeringsverplichtingen zijn aangegaan.
• De stal reeds is vergund met een emissiearme techniek, maar in de nieuwe aanvraag een verder reducerende techniek toegepast wordt, die leidt tot een afname van de stikstofemissie. Hierbij mag de capaciteit zoals vergund is, niet toenemen. De verlaging van de emissie mag dus niet opgevuld worden met extra dieren.

Extern salderen

Met extern salderen kan uitbreiding op een locatie plaatsvinden door de stikstofdepositie van een andere locatie over te nemen. Hierbij moet ervoor worden gezorgd dat de stikstofdepositie in totaliteit niet toeneemt. Dit kan bijvoorbeeld doordat een bestaand bedrijf stopt met het houden van dieren (saldo-gever) en de natuurvergunning in laat trekken. Hiermee kan een ander bedrijf onder voorwaarden zijn bedrijf uitbreiden (saldo-nemer). Bij extern salderen vindt een korting plaats van 30% van de ammoniakemissie (en daardoor ook 30% van de stikstofdepositie), waardoor per saldo een positief effect ontstaat op het Natura 2000-gebied.

Extern salderen is echter nog maar beperkt mogelijk. Voor beide vormen van salderen is het bepalen van de referentiesituatie van belang. Daarnaast is het van belang om het effect op de depositie op alle relevante Natura 2000-gebieden in beeld te brengen. Met name bij extern salderen vergt dit het nodige rekenwerk.

Bron: RVO

Nieuw rekenmodel

Medio januari 2020 is een nieuwe versie van AERIUS Calculator beschikbaar gekomen: AERIUS Calculator 2019A. Hiermee berekent u de uitstoot van stikstof en de neerslag daarvan op Natura 2000-gebieden.

Om uw referentiesituatie te bepalen, kunt u terecht bij het RVO of lees hier voor meer informatie.

Extern salderen: ammoniakrechten aankopen of niet?

Veehouders in de nabijheid van een Natura 2000-gebied moeten bij uitbreiding vrijwel altijd ammoniakrechten aankopen. Dat komt omdat ze dan over hun stikstofdepositieruimte heen gaan. Alleen als ze aantonen dat er ondanks de uitbreiding geen extra ammoniak neerslaat in het gebied, hoeft dat niet. Dit staat in de Wet natuurbescherming (Wnb) waar elk veebedrijf aan moet voldoen.

Wanneer ammoniakrechten kopen of verkopen? Externe saldering door het aankopen van ammoniakrechten is niet voor iedereen nodig en ook niet altijd mogelijk. Er zijn een aantal voorwaarden:

• De koper heeft een nieuw of uit te breiden bedrijf. De verkoper staakt de bedrijfsactiviteiten;
• De verkoper en de koper moeten aantoonbaar stikstofdepositie veroorzaken op hetzelfde Natura 2000-gebied;
• De Natuurbeschermingswetvergunning, milieuvergunning, Hinderwetvergunning of melding activiteitenbesluit van de verkoper moet worden ingetrokken;
• Het moet aantoonbaar zijn dat er een directe samenhang bestaat tussen het verlenen van de vergunning Wnb voor de koper én het intrekken van de milieutoestemming van de verkoper;
• De verkoper mag zijn depositiesaldo niet dubbel inzetten.